Tüb bebek tedavisi (IVF) yolculuğunuza başlamak üzeresiniz ya da belki de çoktan başladınız. Öncelikle şunu bilin ki yalnız değilsiniz. Yaklaşık her 6-7 kadından 1'i hamile kalmak için yardıma ihtiyaç duyuyor. Bebek sahibi olmak için diğer tüm tedavi seçeneklerini denediniz ve henüz başarıya ulaşamadıysanız, IVF genellikle biyolojik bir bebek sahibi olmanın en iyi yoludur.

IVF, labaratuar koşullarında bir yumurtanın sperm ile döllendiği ve size bir embriyo veren tıbbi bir prosedürdür. Daha sonra embriyo ya dondurulur ya da uterusa (rahme) transfer edilir ve bunun sonucunda gebelik elde edilmesi umulur. Bir IVF döngüsüne hazırlanırken, başlarken ve tamamlarken çeşitli duygulara sahip olabilirsiniz. Endişe, üzüntü, korku veya belirsizlik olabilir. Sonuçta, IVF zaman alan bir süreçtir, fiziksel olarak zorlayıcı ve maliyetli olabilir.

Yaklaşık 2 hafta boyunca yapacağınız hormon içerikli iğnelere bağlı olarak duygu durumunuz değişebilir ve vücudunuzu tamamen dengesiz hissetmenize neden olabilir.

O halde, IVF tedavisinden önce, vücudunuzun sağlıklı, güçlü ve bu oldukça yoğun tıbbi sürece tamamen hazır olmasını sağlamanın çok önemli olduğu aşikardır.

Buradaki tavsiyelerle, IVF tedavisi ile bebek sahibi olmak için tedavi sürecinizi en iyi şekilde geçirecek ve aynı zamanda başarı şansınızı arttıracaksınız. Kendi gücünüzle kendinizi şaşırtmaya hazır olun.

Tüp bebek tedavisi için yaşam tarzı ipuçları

IVF sırasında ne yemeli?

Tedavi sırasında sağlıklı ve dengeli beslenmeye odaklanın. Bu süre zarfında, henüz yapmadıysanız glütensiz beslenmek gibi büyük veya önemli değişiklikler yapmayın. Akdeniz tarzı bir diyet vücudunuzun ihtiyaç duyduğu olumlu beslenmeyi sağlayacaktır. Araştırmalar, Akdeniz diyetinin 35 yaşın altında olan ve aşırı kilosu veya obezitesi olmayan kadınlar arasında IVF başarı oranını artırabileceğini göstermektedir. Diyet, sperm sağlığını da etkilediğinden, eşinizi sizinle birlikte Akdeniz diyetini uygulamaya teşvik edin.

İşte Akdeniz tipi diyet önerileri:

• Taze meyve ve sebze tüketin.
• Balık ve kümes hayvanları gibi yağsız proteinleri tercih edin.
• Kinoa, farro ve tam tahıllı makarna gibi tam tahılları tüketin.
• Fasulye, nohut ve mercimek gibi baklagiller ekleyin.
• Az yağlı süt ürünlerine geçin.
• Avokado, sızma zeytinyağı, fındık ve tohumlar gibi sağlıklı yağlar tüketin.
• Kırmızı et, şeker, rafine tahıllar ve diğer yüksek oranda işlenmiş gıdalardan kaçının.
• Tuzu kesin. Bunun yerine yiyecekleri otlar ve baharatlarla tatlandırın.

IVF sırasında nasıl egzersiz yapılmalı?

Birçok kadın, sürecini olumsuz etkileyebileceği düşüncesinden ve potansiyel bir hamileliğe zarar verebileceği endişesinden tedavi sırasında egzersiz yapmaktan kaçınır veya egzersiz yapmayı bırakır. 

Sağlıklı bir vücut kitle indeksiniz (BMI) varsa, egzersiz yapıyorsanız ve sağlıklı bir rahme sahipseniz egzersiz yapmaya devam edebilirsiniz. Bununla birlikte tüp bebek tedavisi gören tüm kadınlara koşularını haftada 24 km’den fazla tutmamaları önerilmektedir. Rahim zarının kalınlaşması üzerinde olumsuz etkileri olabilmesi ve üreme sisteminin en çok ihtiyaç duyduğu zamanlarda kanı rahimden diğer organlara ve kaslara kaydırabilmesi riskinden dolayı ağır koşu egzersizlerinden kaçınmak gerekiyor. Bunun yerine hafif koşu, yürüyüş, spinning ve eliptik egzersizlerini tercih edebilirsiniz.

Hangi ürünler ve kimyasallardan kaçınılmalı ?

Kaçınılması gereken kimyasallar ve bulundukları yerler

• Formaldehit: oje
• Parabenler, triklosan ve benzofenon: kozmetik, nemlendiriciler, sabun
• BPA ve diğer fenoller: gıda ambalaj malzemeleri
• Bromlu alev geciktiriciler: Mobilya, giyim, elektronik, yoga matlari
• Perflorlu bileşikler: leke tutmaz malzemeler, yapışmaz pişirme aletleri
• Dioksinler: et, süt ürünleri, sanat kili
• Ftalatlar:  lastik, ilaç kaplamalari, kokulu kozmetik ürünleri
• Mikroplastikler 

Tüp bebek tedavisinde diğer hangi ilaçlardan kaçınmalı?

IVF tedavinize başlamaya hazırlanırken, doktorunuza aldığınız tüm ilaçları söyleyin. Her şeyi listelediğinizden emin olun, en sıradan ilaçları bile asetaminofen (Parol) veya ibuprofen (Nurofen, Brufen) tedavi ilaçları ile etkileşime girebilir, hormonal dengesizliklere neden olur ve tüp bebek tedavisini daha az etkili hale getirir.

Doktorunuza bildirmeniz gereken ilaçlar

• Aspirin, ibuprofen ve naproksen gibi reçeteli ve reçetesiz steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar (NSAIDS)
• Depresyon, anksiyete ve antidepresanlar gibi diğer ruh sağlığı sorunlarına yönelik ilaçlar
• Astım veya lupus tedavisinde kullanılanlar gibi steroidler
• antiepileptik ilaçlar
• Tiroid ilaçları
• Cilt ürünleri, özellikle östrojen veya progesteron içerenler
• Kemoterapi ilaçları

IVF sırasında alınacak takviyeler neler?

Hamileliği desteklemeye yardımcı olmak için alabileceğiniz birkaç doğal takviye vardır. Folik asidinizi artırmak için IVF tedaviniz başlamadan önceki 30 gün (hatta birkaç ay) içinde bir prenatal vitamine başlayın. Bu vitamin, gelişmekte olan fetüslerde beyin ve omurilik doğum kusurlarına karşı koruduğu için kritik öneme sahiptir.

Doğum öncesi vitaminler eşinizin sperm sağlığını artırmasına bile yardımcı olabilir. Embriyo gelişimini destekleyen balık yağı kullanabilirsiniz. D vitamini seviyeniz düşükse, tedaviden önce D vitamini takviyesi almaya başlayın. Annedeki düşük D vitamini seviyelerinin bebekte otizmle bağlantılı olabileceğiyle ilgili çalışmalar mevcuttur. Takviyeleri günlük beslenmenize eklemeden önce mutlaka doktorunuzla gözden geçirin.

IVF sırasında kaç saat uyumak gerekir?

Uyku ve doğurganlık yakından ilişkilidir. Doğru miktarda uyku almak IVF tedavinizi destekleyebilir. 2013 yılında yapılan bir araştırma, her gece 7 ila 8 saat uyuyanların hamilelik oranının, daha kısa veya daha uzun süre uyuyanlara göre önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Hem uykuyu hem de üremeyi düzenleyen bir hormon olan melatoninin akşam 9 ile gece yarısı arasında zirve yaptığını belirtiyor. Bu da saat 22:00 ile 23:00 arasını uykuya dalmak için ideal zaman haline getiriyor.

İşte sağlıklı uykuyu rutininizin bir parçası haline getirmenin birkaç yolu:

• Yatak odanızı serin tutun, sıcak ve nemli olmasın.
• Yatmadan hemen önce ılık bir duş alın veya sıcak bir banyoya girin.
• Yatak odanızda lavanta bulundurun (veya duşta kullanın).
• Yatmadan 4 ila 6 saat önce kafeinden kaçının.
• Yatmadan 2 ila 3 saat önce yemek yemeyi bırakın.
• Rahatlamak için senfonik parçalar gibi yumuşak, yavaş müzik dinleyin.
• Yatmadan en az 30 dakika önce ekran süresini sınırlayın. Buna telefonlar, televizyonlar ve bilgisayarlar dahildir.
• Yatmadan önce hafif esneme hareketleri yapın.

Cinsel yaşamda yapılması ve yapılmaması gerekenler neler?

Yumurta toplama günü verilecek sperm için 2-5 günlük cinsel perhiz süresine muhakkak dikkat etmek gerekiyor. Buna dikkat edildiği sürece ilişkiye girmekte problem görünmüyor. Ayrıca, rahim ağzını tahriş edebileceğinden, çiftlerin penetrasyonu sığ tutmalarını ve derin vajinal ilişkiden kaçınmalarını öneriliyor.

Tüp bebek sırasında alkol alınabilir mi?

IVF'nin duygusal yükünden dolayı içki içmek isteyebilirsiniz. Ancak içkinin IVF tedavisnin sonucu üzerinde olumsuz etkileri olabileceğine dikkat edin. 2011 yılında yapılan bir araştırma, haftada dörtten fazla içki tüketen kadınlarda canlı doğum oranlarının daha düşük olduğunu ortaya koymuştur. Tabi ki embriyo transferini tamamladıktan sonra, herhangi bir alkol içmekten kesinlikle kaçınmalısınız.

IVF sırasında öz bakım nasıl olmalı?

IVF'ye hazırlanmak ve bunu başarmak muhtemelen hayatınızın en zorlu deneyimlerinden biri olacaktır. Kendinize bakmak IVF tedavisinin bazı acı verici veya zorlayıcı noktalarını daha iyi yönetmenize ve hatta bunlardan kaçınmanıza yardımcı olacaktır. İşte bazı ipuçları:

• Bol miktarda su için.
• Bol bol uyuyun ve kendinizi ödüllendirin.
• En sevdiğiniz sağlıklı atıştırmalıkları tüketebilirsiniz.
• Arkadaşlarınızla sosyalleşin.
• Partnerinizle bir randevuya çıkın.
• Yoga veya diğer hafif egzersizleri yapın.
• Meditasyon yapın. 
• Uzun, sıcak bir banyo yapın.
• Masaj yaptırın.
• Pedikür veya manikür yaptırın.
• Kitap okuyun.
• Kendinize bir tatil günü yaratın.
• Sinemaya gidin.
• Kendinize çiçek alın.
• Günlük tutun ve duygu ve düşüncelerinizi takip edin.
• Saçınızı kestirin veya fön çektirin.

IVF sırasında erkek partnerden beklentiler

IVF tedavisinin yükünü taşımasa bile eşiniz bu çarkın eşit derecede önemli bir dişlisidir. Çok yakında hayatının en önemli sperm örneğini verecek.

Onun beslenmesi, uyku düzeni ve kişisel bakımı da önemlidir. İşte eşinizin IVF çabalarınızı desteklemesinin ve bu işte birlikte olmanızı sağlamanın beş yolu:

• Daha az iç. 2019 yılında yapılan bir çalışma, her gün alkol alan erkeklerin tedavinin başarısının azalmasına katkıda bulunduğunu buldu. Aynı zamanda sigara içmemek de başarıya yardımcı olur.
• Daha fazla uyuyun. Yeterince uyumamak (gece başına en az 7 ila 8 saat) testosteron seviyelerini ve sperm kalitesini etkileyebilir.
• Kimyasallardan kaçının. 2019 yılında yapılan bir araştırma, bazı kimyasalların ve toksinlerin erkeklerde hormonlara da zarar verdiğini gösterdi. Bu da sperm kalitesini düşürebilir. Erkeğinizin zararlı ürünleri atmasını sağlayın ve evinizi mümkün olduğunca toksinsiz tutun.
• İç çamaşırı giyin... ya da giymeyin. 2016 yılında yapılan bir çalışmada, boxer ve külot tartışmasında meni kalitesinde önemli bir fark bulunmamıştır.
• İyi beslenin ve egzersiz yapın. Daha düşük bir BMI ve iyi bir genel beslenme, IVF sırasında toplanan sperm kalitesini artırabilir.
• Destekleyici olun. Partnerinizin yapabileceği en önemli şey yanınızda olmaktır. Konuşmak, dinlemek, sarılmak, iğneler konusunda yardım almak, ağrı kesici ilaçlar konusunda proaktif olmak, randevuları yönetmek ve boşluğu doldurmak için eşinize başvurun.